donderdag 15 mei 2008

Meer lezen

Wie meer wil lezen:
Deze week staat mijn artikel "Manhattan Mom" in de Viva.
Op de website van Elsevier Juridisch staat de column
American Dream

Shalom in the Home

Paycheck
Een tijdje geleden ging ik voor vijf dagen naar Nederland. Zonder man en kinderen dit keer. Mijn partner R. zou voor de kinderen zorgen en dit gegeven bracht een golf van bewondering teweeg in onze omgeving. “But you do not have ANY help?”, vroeg een moeder aan R. Ze kon het bijna niet geloven. R kreeg telefoonnummers die hij kon bellen “in case anything happens”. Binnen de kortste tijd zaten de vijf dagen vol met afspraken voor “playdates”. Iedereen leek een helpende hand toe te steken.
Toen ik terugkwam en alles prima (gewoon dus eigenlijk) was verlopen hier in New York, kreeg ik van verschillende kanten te horen hoe “wonderful” R wel niet was. Op school hielden ze er niet over op. Hij was zelfs het dekentje voor J´s middagslaapje niet vergeten. “What a great husband!” Ik stelde R voor om met een lauwerkrans een ereronde door de Upper West Side te gaan maken. Zie hier: de man die vijf dagen voor zijn eigen kinderen zorgde!!

Hier is dit minder vreemd dan het lijkt. Op de enkele thuisblijfvader of vader van een homo-stel na lijken vaders wel totaal afwezig in de kinderwereld van Manhattan. Op school wordt eens in de zoveel tijd een “mom’s night out” georganiseerd. Ik vroeg aan één van de vaders wanneer de eerste “dad’s night out” was. Natuurlijk wist ik dat die nooit zou worden gepland. “We are just here for the paychecks”, zei hij besmuikt.

Shalom in the Home
Rabbi Schmuley heeft een show op de Amerikaanse zender TLC met de geweldige naam Shalom in the Home. In deze show praat hij met echtparen over allerlei familieproblemen: problemen met de kinderen, problemen met verslaving, seksuele problemen, relatieproblemen. Schmuley geeft goede raad aan deze stellen en ook aan de kijkers thuis. Naar aanleiding van zijn show schreef hij een boek The Broken American Male (2008) Volgens hem bleek namelijk het grootste gedeelte van alle familieproblemen in deze gezinnen te worden veroorzaakt door een “broken American male”. Het probleem van deze gebroken man is dat hij in een maatschappij leeft waar hij alleen maar wordt aangekeken op de hoeveelheid geld die hij verdient en het consumptieniveau van zijn gezin dat hij daarmee kan garanderen.
Het ultieme rolmodel voor de Amerikaanse man is Donald Trump. Een onhebbelijke, vervelende man, die er in zijn privé leven een potje van maakt, maar toch eindeloos veel respect verdient. Mensen vochten er zelfs om zijn stagiaire te mogen zijn in de show “The Apprentice”. Hij is een groot voorbeeld. Niet omdat hij een goed karakter heeft of mooie dingen doet voor de wereld. Niet omdat hij een bepaalde boodschap heeft. Nee, hij wordt enkel en alleen bewonderd om zijn enorme fortuin. De beeldvorming in de media houdt mannen voor dat zij respect en waardering kunnen krijgen door geld te verdienen. Hoe ze dit verdienen maakt niet uit. Het gaat erom dat ze het verdienen en het liefst zo veel mogelijk. En het is nooit genoeg. Zo komt het dat zelfs de mannen op Manhattan met een royaal inkomen toch het gevoel hebben dat zij tekort schieten. Eind 2006 stonden er in de kranten berichten over de kerstbonussen van de Wall Street mannen. Er bleek een tekort te zijn aan Ferrari’s, omdat zoveel Wall Street brokers na ontvangst van hun kerstbonus een Ferrari kochten. De privé vliegtuigen waren uitverkocht, omdat zoveel superrijken hadden besloten zich voortaan per privé jet te laten vervoeren. Dacht die vader dat hij het goed had gedaan dit jaar, blijkt het allemaal in het niet te vallen vergeleken met deze miljardairs.

Volgens Schmuley voelen veel vaders zich tekort schieten. Ze hebben het gevoel dat ze alleen maar goed zijn om dingen te doen: geld verdienen, reparaties in het huis, etc. De onvrede over hun maatschappelijke status, die vrijwel altijd te min is voor de onmogelijke norm van de media, zorgt ervoor dat zij hun woede afreageren op hun partners. Vandaar al die relatieproblemen en ook de problemen met kinderen. Want de vader die geen vertrouwen in zichzelf heeft, kan zijn kinderen ook geen zelfvertrouwen meegeven.

Schmuley heeft een conservatieve insteek. Ouders moeten opvoeden zonder angst, behalve met angst voor God, zo vertelt hij zijn kijkers. De vrouw is de aangewezen persoon om thuis voor de kinderen te zorgen en haar man zelfvertrouwen te geven en gelukkig te maken. In veel opzichten niet bepaald baandoorbrekend.
Maar zijn analyse van de problemen van vaders is interessant. Vaak wordt de problematiek in het gezinsleven slechts vanuit de optiek van de vrouw bekeken. Omdat zij nu eenmaal de meeste opvoedtaken en huishoudelijke taken op zich neemt. Het is van belang om te begrijpen waarom veel vaders ook niet bepaald tevreden lijken te zijn met hun “part of the deal”. De hoog opgeleide thuisblijfmoeders in New York zitten meestal thuis op hun eigen initiatief. Ze zijn overvallen door de liefde voor hun baby en zien geen mogelijkheid om hun meer dan fulltime banen te combineren met de zorg voor hun baby. Hun partner vond het misschien wel helemaal niet zo leuk dat één paycheck zomaar weg viel. Hé, we zouden toch samen voor het gezinsinkomen zorgen? Je was toch een geëmancipeerde vrouw met eigen ambities? Hoe komt het dat ik opeens in mijn eentje verantwoordelijk ben voor alle inkomsten? Maar wat kan hij er tegenin brengen als zij voor de kinderen wil zorgen? Als hij zou aandringen op doorwerken, wat voor vader is hij dan? Is hij misschien onzeker of hij het gezin wel in zijn eentje kan onderhouden? Is hij misschien geen echte man? Of wil hij misschien dat er niet goed voor zijn kinderen wordt gezorgd? Wil hij de kinderen misschien naar zo´n verschrikkelijk kinderdagverblijf sturen? Bovendien blijken de kosten van kinderopvang vaak niet op te wegen tegen het geld dat binnen wordt gebracht en zo is de keuze dus al snel niet meer onderhandelbaar.

Vaders weten het soms beter
Hier komt nog bij dat moeders enorm veel moeite hebben om hun verantwoordelijkheid voor de kinderen daadwerkelijk te delen met hun partner. Dit begint direct na de geboorte. De baby heeft in mama’s buik gezeten en drinkt aan mama’s borst (zo goed en zo kwaad als dat gaat in de praktijk…). Mama weet het dan ook altijd het beste. Dit moet voor vaders af en toe bijzonder moeilijk en irritant zijn. Vrijwel elke moeder heeft wel een hilarisch voorbeeld van disfunctioneren van hun partner op huishoudelijk gebied. Hij doet de luier verkeerd om! Hij kijkt de baby niet eens aan als hij het flesje geeft! Hij leest gewoon de krant als de baby in het wipstoeltje zit! Hij kijkt televisie! Menig moeder is verbaasd hoeveel tijd een vader overhoudt als hij eens een dagje “oppast”. Vaders blijken dan vaak veel meer gedaan te krijgen in de tijd dat ze met de baby zijn, omdat ze nu eenmaal niet voortdurend met de baby bezig zijn. Ja, de baby zit in zijn wipstoeltje en krijgt niet om de vijf minuten een nieuw stimulerend speelgoedje aangeboden, zoals bij mama. Misschien krijgt hij zijn flesje niet precies op tijd. Misschien wordt het rompertje iets minder snel verschoond. Maar de baby zelf lijkt er in de regel niet bepaald onder te lijden. Je zoontje gaat met zijn shirt binnenstebuiten naar school. Is dat een ramp? Je dochtertje heeft een ietwat vreemde kleurencombinatie aan naar de crèche. So what?

De vader heeft in feite zoveel in te halen vlak na de geboorte. Als hij hier niet de kans voor krijgt, wordt een bepaalde huishoudelijke rolverdeling van de babytijd gemakkelijk een leidraad voor de tijd daarna met grotere kinderen. Bovendien is het moeilijk voorstelbaar voor moeders, maar vaders weten het soms beter! Toen ik die vijf dagen in Nederland was, waren onze kinderen geen enkele keer wakker geworden ’s nachts. Terwijl ik daarvόόr elke nacht wakker werd van het huilen en uiteindelijk dan maar bij hun bed ging zitten. R hoorde het simpelweg niet als ze huilden en daardoor gingen ze uit zichzelf weer slapen. Dit bleek de beste remedie voor de nachtelijke slaapkamertaferelen.

Jammer genoeg komt het vaak niet eens zo ver dat vaders kunnen opvoeden in hun eigen stijl. Een gemiste kans voor de kinderen die grotendeels vaderloos worden opgevoed. De vader zelf realiseert zich vaak pas hoeveel hij heeft gemist als zijn kleinkinderen worden geboren. Maar ook is het jammer, omdat juist de hypermama’s op Manhattan een hoop kunnen leren van de nonchalance en het gemak waarmee vaders vaak met hun kinderen omgaan.